تاثیر پویایی و رقابت پذیری محیط بر عملکرد کسب و کار؛ تحلیل نقش راهبردهای نوآوری محصول و فرایند

زمینه: اخیراً عملکرد چشم‌گیرتری از شرکت‌های دانش‌بنیان انتظار می‌رود. برخی عوامل درون سازمانی و دسته ای از عوامل برون سازمانی در عملکرد این شرکت ها می توانند نقش آفرینی کنند.به نظر می‌رسد نوآوری، رقابت‌پذیری و پویایی محیط از متغیرهایی می‌باشند که در راستای فعالیت‌های این شرکت‌ها می‌توانند نقش‌آفرینی نمایند. هدف: پژوهش حاضر درصدد بررسی نحوه تعامل متغیرهای پویایی محیط و رقابت پذیری محیط (به عنوان متغیرهای برون سازمانی) و متغیرهای راهبردهای نوآوری محصول و فرایند (به عنوان متغیرهای درون سازمانی)با یکدیگر و همچنین تأثیر آن‌ها بر عملکرد کسب‌وکار می‌باشد. روش‌ها: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق از نوع توصیفی همبستگی می‌باشد. جامعه آماری آن را 170 نفر از مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان استان خراسان رضوی تشکیل داده است که از بین آن ها 115 نفر به طور تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای بود که روایی آن با استفاده از روش های روایی صوری ، روایی همگرا و تشخیصی و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ  و نیز پایایی مرکب تایید شد. سنجش روابط علّی بین متغیرها با استفاده از نرم اقزار PLS انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل‌های آماری نشان می‌دهد که ضریب مسیر راهبرد نوآوری محصول بر عملکرد کسب‌وکار عدد 616/0 است. همچنین ضریب مسیر راهبرد نوآوری فرایند بر عملکرد کسب‌وکار عدد 382/0 است. ضریب مسیر پویایی محیط بر راهبرد نوآوری فرایند ۲۶۳/۰ ‌‌می‌باشد. ضریب مسیر پویایی محیط بر راهبرد نوآوری محصول عدد مثبت ۲۷۷/۰ است. همچنین ضریب مسیر رقابت‌پذیری محیط بر راهبرد نوآوری فرایند عدد ۲۹۹/۰ است. رقابت‌پذیری محیط بر راهبرد نوآوری محصول تأثیر دارد که مقدار آن ۲۸۳/۰ می‌باشد. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق حاکی از آن است که رقابت‌پذیری محیط بر نوآوری فرایند و نیز بر نوآوری محصول تأثیر می‌گذارد. همچنین این متغیر از طریق نوآوری بر عملکرد کسب‌وکار مؤثر است. از طرفی پویایی محیط نیز بر نوآوری محصول و نوآوری فرایند مؤثر است و حتی این دو متغیر اخیر ارتباط پویایی محیط و عملکرد کسب‌وکار را میانجی‌گری می‌کنند. شرکت‌های دانش‌بنیان باید به‌طور ویژه شرایط محیط را رصد نموده و بر اساس رقابت‌پذیر و نیز پویا بودن آن، راهبردهای نوآوری را تدوین نمایند تا به عملکرد مطلوبی دست یابند.